กายวาจา สมุฏฺฐานา, ยสฺสา อาปตฺติยา สิยุํ;

ตตฺถ กมฺมํ น ตํ จิตฺตํ, กมฺมํ นสฺสติ ขียติฯ

กิริยากิริยาทิกํ ยญฺจ, กมฺมากมฺมาทิกํ ภเว;

น ยุตฺตํ ตํ วิรุทฺธตฺตา, กมฺมเมกํว ยุชฺชติฯ

วินีตวตฺถุวณฺณนา

[132] อนาปตฺติ, ภิกฺขุ, จิตฺตุปฺปาเทติ เอตฺถ เกวลํ จิตฺตํ, ตสฺเสว อุปฺปาเทตพฺพาปตฺตีหิ อนาปตฺตีติ อตฺโถฯ เอตฺถาห – อุปนิกฺขิตฺตสาทิยนาทีสุ, สพฺเพสุ จ อกิริยสิกฺขาปเทสุ น กายงฺคโจปนํ วา วาจงฺคโจปนํ วา, อปิจาปตฺติ, กสฺมา อิมสฺมิํเยว สิกฺขาปเท อนาปตฺติ, น สพฺพาปตฺตีหีติ? น, กสฺมาฯ

กตฺตพฺพา สาธิกํ สิกฺขา, วิญฺญตฺติํ กายวาจิกํ;

อกตฺวา กายวาจาหิ, อวิญฺญตฺตีหิ ตํ ผุเสฯ

น เลสภาวตฺตาฯ สปฺปาเย อารมฺมเณ อฏฺฐตฺวา ปฏิลทฺธาเสวนํ หุตฺวา ตโต ปรํ สุฏฺฐุ ธาวตีติ สนฺธาวติฯ ตโต อภิชฺฌาย สหคตํ, พฺยาปาทสหคตํ วา หุตฺวา วิเสสโต ธาวตีติ วิธาวติฯ

[137] วณํ กตฺวา คเหตุนฺติ เอตฺถ กิญฺจาปิ อิมินา สิกฺขาปเทน อนาปตฺติ, อิตฺถิรูปสฺส นาม ยตฺถ อามสนฺตสฺส ทุกฺกฏนฺติ เกจิฯ ‘‘กายปฏิพทฺธคฺคหณํ ยุตฺตํ, ตํ สนฺธาย วฏฺฏตีติ วุตฺต’’นฺติ วทนฺติฯ อุภยํ วิจาเรตฺวา คเหตพฺพํฯ